Het lijkt onbegrijpelijk dat er vandaag zoveel mensen bezorgd zijn om een potentieel levensreddend vaccin te accepteren. Hoe los je dat op?
De Coca-cola crisis
In 1999 ging er een golf van paniek door de lagere scholen. In een school in Bornem was een jongetje plots ziek geworden. In het ziekenhuis probeerde men te achterhalen wat de oorzaak kon zijn van de mysterieuze klachten van het kind dat verklaarde een Cola te hebben gedronken. Die dag werden nog 37 andere kinderen opgenomen in het ziekenhuis met Cola-klachten. Eén dag later haalt Coca Cola 17 miljoen dozen frisdrank uit de handel om een nationale gezondheidsramp te voorkomen. Te laat, want intussen werden ook kinderen van 4 andere scholen ziek, ook al werden deze cola’s elders gebotteld én werd er op café vreemd genoeg, niemand ziek. Op 2 weken tijd kwamen er bij een intussen opgericht meldpunt 783 ongeruste telefoontjes binnen van zieke kinderen die Cola hadden gedronken. Maar wat was er nu aan de hand met die Cola? Niets. Dokters konden geen ziektes vaststellen en ook in de cola konden toxicologen niets vinden. Het zat tussen de oren.
De Coca-cola crisis speelde zich af midden in de dioxinecrisis. Een crisis die ons angstig maakte voor iets dat extreem belangrijk is: ons voedsel. Al 2 weken lang braakten de media de ene na de andere waarschuwing uit over gevaarlijk voedsel. En mensen die bang zijn, die zijn erg ontvankelijk voor negatieve info. Als jij 3 keer bent achtervolgd door een valse Dobberman, dan ben je niet alleen op je hoede als je een hond hoort blaffen, je zal ook meer weten over gevaarlijke hondenrassen.
Eén jaar vol waarschuwingen
Vandaag, op 8 februari worden we al ongeveer een jaar, elke dag, gewaarschuwd voor Covid-19. De ochtendradio rapporteert statistieken, elke mens die je tegenkomt herinnert je eraan dat iedereen een potentiële besmetter is. Hoesten is het nieuwe roken, politici beloven niet meer maar bezweren je om voorzichtig te zijn en elke avond, in prime time komt een team virologen ook nog eens langs om ons eraan te herinneren dat we in crisis zijn. Daarbij komen de zware effecten van de lockdown. Een heel groot deel van de bevolking kampt met negatieve gevoelens. Een heel groot deel van de bevolking is daarom erg gevoelig voor negatieve informatie. Een cruciale levensfase (zoals zwanger willen worden) is een versterkend effect.
Een vaccin op één jaar, dat kan toch niet.
Het vaccin is er erg snel en dat wekt onrust. Hadden experten en politici vorig jaar niet in een perfecte canon beweerd dat de ontwikkeling van een vaccin wellicht minstens 1,5 jaar en wellicht een pak langer zou duren? De eerste vaccins die klaar waren gebruiken bovendien een nieuwe en dus wat geheimzinnige techniek. Zo eentje waar je goed kan over fantaseren. Tenslotte zijn vaccins vatbaar voor complottheorieën. De (foute) correlatie tussen vaccinatie en autisme is nog altijd de wereld niet uit. Het autisme verhaal werd de voorbije jaren talloze keren ontkracht met wetenschappelijke studies. Maar die harde feiten overtuigden de anti-vaxxers hoegenaamd niet.
De volgende 3 stappen, wél:
1. Deel hun waarden
Anti-vaxxers zijn geen domme, ongeïnformeerde mensen met een angstpsychose die idiote blogs lezen. Het zijn ongeruste burgers die zich goed informeren. Weliswaar via kanalen die hun standpunt bevestigen, maar dat doen pro-vaxxers ook. Integendeel: mensen die zich niet laten vaccineren doen dat vanuit dezelfde motivatie als mensen die zich wél laten vaccineren: bezorgdheid over hun gezondheid. Deel deze gemeenschappelijke waarde met hen.
2. Gebruik de sociale norm
Twijfel je in een klerenwinkel tussen een winterjas met bont of toch een met Gore Tex? Dan lost winkelbediende dat op met de volgde zin: “De meeste mensen kiezen voor Gore Tex.” Ook in campagnes is het veel nuttiger om te benadrukken dat 80% van de bevolking zich wil laten vaccineren dan dat 40% van het zorgpersoneel in Brussel dat niet wil.
3. Zeg wat je kan winnen, niet wat je kan verliezen.
Als je wil dat mensen iets willen doen, vertel hen dan niet hoe negatief de impact is als ze het niet doen, wél hoe positief de impact als ze het wel doen. Zeg dus niet: “Als jij je niet laat vaccineren dan moeten we de boel nog een half jaar gesloten houden.” Maar zeg: “Als jij je, net als je collega’s laat vaccineren, dan kan iedereen binnenkort terug veilig bezoek ontvangen.”
De vaccinatiestrategie heeft ook een communicatiestrategie nodig. Want zoals experten en politici zeggen, je bent pas vrij, als iedereen vrij is.
Comments